Wat is leren?
Wat is leren en wat zijn de stappen in het leerproces?
Wat is leren?
Als we de betekenis van leren in één zin zouden moeten samenvatten, dan is dat: “het begrijpen en onthouden van informatie”. Je leert die nieuwe informatie door je zintuigen te gebruiken. Met andere woorden, door te zien, te voelen, te horen, te ruiken en te proeven. De betekenis van leren is echter afhankelijk van de situatie.
Op school leer je bijvoorbeeld anders dan op je werk. Op school leer je voornamelijk door de informatie die je leest. Daarnaast hoor en zie je je docenten natuurlijk, maar de manier van leren is absoluut anders dan op het werk. Op het werk leer je veel meer door zogenaamde ‘hands-on’ ervaring. Ervaring door het uitvoeren van taken, het maken van fouten en het observeren van je collega’s.
Met andere woorden, de manier waarop je leert (oftewel je leerproces), is afhankelijk van de situatie. Je kunt ook onderscheid maken tussen individueel leren en gezamenlijk leren. Individueel leren doe je natuurlijk alleen. Als je bijvoorbeeld een wiskunde proefwerk moet maken, dan leer je voornamelijk alleen. Werk je samen aan een project met anderen? Dan leer je vooral samen. Je leert daarbij van elkaar, je leert van de dingen die anderen zeggen en van elkaars fouten.
Beide vormen van leren zijn ontzettend waardevol en belangrijk om je te ontwikkelen als persoon. Dat is namelijk het nut van leren. Je ontwikkelt jezelf, zodat je in de toekomst minder fouten maakt.
De stappen in het leerproces
Stap 1: Het binnenkrijgen van informatie
Dit gedeelte is vaak het meest afhankelijk van de situatie. Op school krijg je veel informatie binnen door te lezen, op het werk bijvoorbeeld doordat het observeren van je collega’s en in de natuur doordat je een brandnetel aan raakt en daar jeuk van krijgt.
Stel even dat we het leren van de stelling van Pythagoras op de middelbare school als voorbeeld nemen. De informatie daarvan krijg je op verschillende manieren binnen. De docent legt een groot gedeelte van de stof uit in de les. Niet alleen door erover te praten, maar ook door voorbeelden te bespreken ‘op het bord’. Daarnaast krijg je informatie over de stelling van Pythagoras binnen uit je boek, tijdens het leren thuis.
Bij dit voorbeeld leer je dus door te zien en te luisteren. En het ‘zien’ kun je opdelen in lezen uit je boek en het zien van de voorbeelden op het bord.
Stap 2: Het begrijpen van informatie
Nadat je de stelling van Pythagoras hebt geleerd, begin je met leren en oefenen, totdat je precies begrijpt hoe de verschillende onderdelen van de stelling van Pythagoras ‘met elkaar samenwerken’.
Dit is vaak de meest uitgebreide en moeilijkste stap in het leerproces. De andere stappen worden namelijk een stuk makkelijker, als je deze stap met succes hebt afgerond.
Het begrijpen van informatie ontstaat, wanneer er in je hersenen connecties worden gemaakt, waardoor je soortgelijke problemen altijd op kunt lossen. Bij wiskunde krijg je bijvoorbeeld niet altijd precies dezelfde vragen, maar wel vragen die op elkaar lijken. Als je de wiskunde en de logica achter die vragen begrijpt, dan kun je alle vragen die over dezelfde soort sommen gaan goed beantwoorden, omdat je kennis niet gebaseerd is op één specifiek probleem, maar je begrijpt de wiskunde áchter dat specifieke probleem.
Dat klinkt ingewikkeld, daarom verduidelijken we het met een simpel voorbeeld. Stel dat je de waarde van de cijfers 1 tot en met 10 weet én je begrijpt hoe optellingen en aftrekkingen werken. Dan kun je niet alleen antwoord geven op de vraag wat 8 + 7 is. Je begrijpt namelijk hoe optellingen en aftrekkingen werken, dus je kunt ook antwoord geven op een ingewikkeldere som zoals: 10 – 7 + 5 + 5 – 4 + 8.
Als je dingen begrijpt, kun je die kennis toepassen op nieuwe problemen.
Stap 3: Het onthouden van informatie
Want nadat je hebt geleerd hoe de stelling van Pythagoras werkt en alles goed begrijpt, is het de bedoeling dat je die kennis niet meer vergeet. Het zou natuurlijk zonde zijn als je al die nieuwe kennis binnen een maand weer kwijt bent.
Gelukkig is het onthouden van informatie heel makkelijk als je de informatie begrijpt. In je hersenen zijn door het begrijpen namelijk allerlei verbanden gemaakt tussen verschillende stukjes informatie en je hersenen halen die informatie weer naar voren op het moment dat je een som over de stelling van Pythagoras op moet lossen.
Echter hoef je niet alle informatie die je leert te begrijpen. Soms is het gewoon leren om te onthouden. Bijvoorbeeld als je woordjes voor Engels of Frans moet leren. Je hoeft niet te begrijpen waarom ‘money’ het Engelse woord voor ‘geld’ is, je hoeft het alleen te onthouden. In zulke gevallen is onthouden voor een groot gedeelte hetzelfde als herhalen. Als je woordjes vaak genoeg herhaalt, zullen ze uiteindelijk vanzelf in je lange termijn geheugen terecht komen en als ze in je lange termijn geheugen terecht zijn gekomen, dan zul je ze voor altijd onthouden.
Onthouden en herhalen zijn duidelijk met elkaar verbonden. Wilt je iets onthouden? Dan zul je het vaak genoeg moeten herhalen. Dat heeft verder niets met school te maken. Heb je op het werk moeite met het begrijpen en onthouden van bepaalde Excel functies? Dan zul je die functies vaker moeten gebruiken, ermee moeten oefenen en ze dus zo vaak mogelijk moeten herhalen. Op die manier zul je het namelijk veel beter leren begrijpen en onthouden.
Stap 4: Het toepassen van informatie
Nadat je de informatie binnen hebt gekregen, begrijpt en hebt onthouden, kun je het toe gaan passen op nieuwe situaties.
Begrijp je de stelling van Pythagoras en heb je hem onthouden? Dan kun je vrijwel iedere vraag over de stelling van Pythagoras beantwoorden.
Begrijp je Excel functies en heb je onthouden wanneer je ze moet gebruiken? Dan kunnen je collega’s met al hun vragen bij jou terecht, want je zult ze gegarandeerd kunnen helpen.
Begrijp je waarom een brandnetel je huid irriteert en heb je onthouden hoe een brandnetel er uit ziet? Dan zul je je nooit meer door een brandnetel laten steken.
Met andere woorden, als je informatie eenmaal begrijpt en hebt onthouden, dan kun je die informatie altijd toe blijven passen.
Conclusie
Dit was een korte uitleg over wat leren is en welke stappen er in het leerproces zijn. Even samenvatten: als we de definitie van leren in 1 zin samen moeten vatten, dan zou dat de volgende zin zijn: “het ontstaan van persoonlijke kennis door middel van het opnemen van informatie door de zintuigen”. We hebben besproken dat je op heel veel verschillende manieren leert. Je gebruikt daarbij al je zintuigen, maar je leert voornamelijk door te zien en te voelen. Zeker op de middelbare school is leren door ‘zien’ het meest voorkomend.
Daarnaast kun je alleen leren of samen met anderen. De manier waarop je leert, is dus heel erg afhankelijk van de situatie.
Verder hebben we de 4 stappen in het leerproces besproken:
- Het binnenkomen van informatie.
- Het begrijpen van informatie.
- Het onthouden van informatie.
- Het toepassen van informatie.
In onze cursus Learning is Power, bespreken we deze stappen heel uitgebreid met onze cursisten. Op die manier leren we middelbare scholieren hoe ze zo efficiënt en effectief mogelijk kunnen leren. Dit is bewezen de beste manier voor pubers om goede cijfers te halen, zonder dat ze daar voor moeten stressen én zonder dat ze daarvoor hun sociale leven op hoeven te offeren.
Je weet nu wat het begrip ‘leren’ inhoudt. Dat is de eerste stap van het onder de knie krijgen van ‘leren’. Zoals we in dit artikel hebben besproken, leer je namelijk je hele leven lang. Daarom is het belangrijk dat je leert hoe je goed moet leren. Wij helpen je daarbij!
Onze cursus is gemaakt voor middelbare scholieren. Dat houdt in dat de voorbeelden die we gebruiken het meest van toepassing zijn op middelbare scholieren. Maar aangezien iedereen ter wereld, elke dag leert, is de inhoud van onze cursus voor letterlijk iedereen van toepassing. Heb je interesse? Neem dan gerust een verder kijkje op onze website. Begin bijvoorbeeld bij ons artikel over ‘leren leren’ en wat dat nou precies inhoudt.
Hopelijk hebben we je met dit artikel kunnen helpen! Heb je vragen of op- en aanmerkingen? Laat het ons dan zeker weten! Bedankt voor het lezen.