Zelfregulerend leren
Word meester over je eigen leerproces met zelfregulerend leren!
Zelfregulatie
Om zelfregulerend leren goed te kunnen begrijpen, kijken we eerst naar wat zelfregulatie in zijn algemeen inhoudt. Zelfregulerend leren is namelijk zelfregulatie toegespitst op leren.
Zelfregulatie wil zeggen dat je jezelf op alle vlakken onder controle hebt. Iets concreter gezegd, wil het zeggen dat je grip hebt op je gedachten, emoties en gedrag. Dat betekend dus automatisch dat ieder mens, iedere dag gebruik maakt van zelfregulatie. Echter, zijn sommige mensen beter in zelfregulatie dan anderen. En de mensen die zichzelf goed kunnen reguleren, hebben totale controle over hun eigen leven.
Zelfregulerend leren
Mensen die goed zelfregulerend kunnen leren, hebben dus totale controle over hun eigen leerproces. Ze kunnen zichzelf van een afstand bekijken en weten op welke manier ze zich door hun leerwerk banen. Ze geven zichzelf aanwijzingen, motiveren zichzelf en zijn gedisciplineerd tijdens hun leerwerk.
Leerlingen die zichzelf kunnen reguleren tijdens het leren nemen initiatief, stellen duidelijke doelen, maken plannen om die doelen te halen, hebben aandacht voor hun werk en zijn gemotiveerd. Het is een samenspel tussen metacognitieve, cognitieve en motivationele processen die in worden gezet om leerdoelen te behalen.
Je zet vaardigheden, die bij zelfregulerend leren horen, niet alleen in op het moment dat je leert, maar ook na het leren. Je kijkt namelijk terug op de leerstijl die je hebt toegepast en het resultaat dat je daarmee hebt behaald. Je bepaalt welke aspect van je leerstijl goed hebben gewerkt, welke verbetert moeten worden en wat je de volgende keer niet meer toe hoeft te passen. Vervolgens pas je die kennis tijdens het leren voor een nieuwe toets natuurlijk toe.
In zijn boek ‘Zelfregulerend leren – Effectiever leren met leerstrategieën’ onderscheidt Pieternel Dijkstra 14 verschillende leerstrategieën. Hier lees je een uitgebreide samenvatting van die strategieën.
Om zelfregulerend leren goed te kunnen begrijpen, kijken we eerst naar wat zelfregulatie in zijn algemeen inhoudt. Zelfregulerend leren is namelijk zelfregulatie toegespitst op leren.
Zelfregulatie wil zeggen dat je jezelf op alle vlakken onder controle hebt. Iets concreter gezegd, wil het zeggen dat je grip hebt op je gedachten, emoties en gedrag. Dat betekend dus automatisch dat ieder mens, iedere dag gebruik maakt van zelfregulatie. Echter, zijn sommige mensen beter in zelfregulatie dan anderen. En de mensen die zichzelf goed kunnen reguleren, hebben totale controle over hun eigen leven.
Zelf reguleren leren bij Learning is Power
In onze cursus Learning is Power behandelen we alle 14 strategieën uitgebreid, omdat we het met Dijkstra eens zijn dat deze strategieën ontzettend belangrijk zijn in de ontwikkeling van de leervaardigheden van middelbare scholieren. Hieronder bekijken we per strategie, hoe we die terug laten komen in de cursus.
1. Overzien
– We bespreken alle bewezen, werkende leermethoden en technieken.
– Het leerproces wordt besproken en we leggen daarbij uit hoe leerlingen informatie zo goed mogelijk kunnen begrijpen, onthouden en toepassen.
2. Jezelf kennen
– We leggen uit hoe onze cursisten er achter komen waar ze goed in zijn, waar ze redelijk goed in zijn en waar ze slecht in zijn.
– De cursisten leren waarom het belangrijk is dat leerlingen vóór het leren alvast nadenken over wat ze al van een onderwerp weten.
– Onze cursisten leren reflecteren op de leerstijl die ze toe hebben gepast tijdens het leren.
– We bespreken waarom het belangrijk is dat leerlingen een leerstijl ontwikkelen die perfect bij ze past én hoe ze dat doen.
3. Vooruit kijken
– We leren onze cursisten precies hoe ze moeten plannen.
– Onze cursisten leren waarom het belangrijk is dat ze op tijd beginnen met leren én hoe ze ervoor zorgen dat ze hun zaakjes altijd op tijd op orde hebben.
– We leggen uit waarom het belangrijk is dat je je leerwerk over een langere periode verspreidt.
– De cursisten leren hoe ze in kunnen schatten, hoelang ze ongeveer met een bepaalde taak bezig zullen zijn.
4. Bijhouden
– Onze cursisten leren zichzelf tijdens het leren vragen te stellen over de stof.
– De cursisten leren hoe ze hun planning uit kunnen voeren en bij kunnen stellen.
– We leren onze cursisten waarom het belangrijk is om je leer- en huiswerk bij te houden en hoe ze dat het beste kunnen doen.
5. Terugkijken
– Onze cursisten leren dat het belangrijk is om je antwoorden na te kijken en wanneer ze ervoor moeten kiezen om tóch voor een ander antwoord te gaan.
– De cursisten leren te evalueren en hun leerstijl aan te passen, op het moment dat ze merken dat dat nodig is.
– We leren onze cursisten hoe ze er achter komen dat hun leerstijl verbeterd kan worden.
6. Herhalen
– We leren onze cursisten dat herhaling een van de allerbeste manieren is om informatie te begrijpen en te onthouden.
– Onze cursisten leren hoe ze aantekeningen moeten maken, moeten samenvatten en hoe ze een mindmap kunnen maken, om de stof later makkelijk te kunnen herhalen.
– We besprekn hoe leerlingen verschillende soorten stof, bijvoorbeeld woordjes of sommen, het beste kunnen herhalen.
7. Verdiepen
– Het nut van jezelf inhoudelijke vragen over de stof stellen wordt besproken.
– De cursisten leren waarom het bedenken van voorbeelden en verklaringen belangrijk is én hoe ze dat moeten doen.
– We leren onze cursisten de beste manier om ezelsbruggetjes en dergelijken te maken.
– Onze cursisten leren verbanden te leggen tussen de verschillende onderdelen uit de stof.
8. Structureren
– We leren onze cursisten hoe ze samenvattingen en mindmappen maken.
– Onze cursisten leren de rode draad van de stof te achterhalen en deze in eigen woorden op te schrijven.
– We bespreken waarom structuur aanbrengen in de leerstof belangrijk is en hoe je dat het beste doet.
9. Jezelf organiseren
– We leren onze cursisten technieken om niet op te geven en door te zetten op het moment dat iets niet lukt.
– Onze cursisten leren duidelijke doelen te stellen en leren hoe ze die doelen altijd kunnen behalen.
– We leren onze cursisten gedisciplineerd met de stof bezig te zijn, ook als ze daar geen zin in hebben.
– Er wordt besproken wat de beste manieren zijn om jezelf te concentreren en je niet af te laten leiden.
10. Omgeving organiseren
– Onze cursisten leren hoe ze hun omgeving het beste vorm kunnen geven, om ervoor te zorgen dat ze zich altijd kunnen concentreren.
– We bespreken waarom en hoe ze er voor zorgen dat ze altijd de juiste materialen bij hebben tijdens het maken van een toets.
11. Anderen organiseren
– We bespreken het nut van een zogenaamde ‘samenvattingen groep’. Een groep leerlingen die om de beurt samenvattingen maakt en elkaar helpt om een zo goed mogelijk resultaat te halen.
– Onze cursisten leren het nut van overhoren en hoe ze ervoor zorgen dat ze zich ofwel laten overhoren óf zichzelf overhoren.
12. Jezelf vertrouwen
– We bespreken de mindset van onze cursisten en hoe ze zichzelf een ‘groeimindset’ aan kunnen meten.
– Onze cursisten leren dat ze het altijd in zich hebben om een goed resultaat te halen voor ieder vak.
– Onze cursisten leren andere leerlingen te helpen, zodat ze op die manier zichzelf helpen de stof beter te begrijpen.
– We bespreken het voorkomen én omgaan met stress en faalangst op de middelbare school.
– Er wordt besproken waarom onze cursisten altijd optimistisch moeten blijven over hun kansen én hoe ze dat doen.
13. Het nut inzien
– Er wordt besproken waarom het belangrijk is dat onze cursisten alle vakken onder de knie krijgen.
– We bespreken waarom goede schoolresultaten belangrijk zijn, hoe je makkelijk goede resultaten kunt halen en wat ze daar in de toekomst aan hebben.
14. Jezelf motiveren
– We bespreken wat het verschil tussen intrinsieke motivatie, extrinsieke motivatie en discipline is.
– Er wordt besproken hoe onze cursisten zichzelf makkelijker en beter kunnen motiveren.
Bewijs
Zelfregulerend leren heeft een groot effect op de leerprestaties van leerlingen. Dit blijkt uit meerdere onderzoeken en wordt bevestigd op de pagina van het Nationaal Programma Onderwijs. Daarnaast is er ook nog eens heel erg veel bewijs voor het feit dat zelfregulerend leren zo’n grote invloed heeft op het leerresultaat.
In het Nationaal Programma Onderwijs worden metacognitie en zelfregulerend leren zelfs vernoemd als grootste impact op de leervaardigheid van leerlingen. https://www.nponderwijs.nl/po-en-vo/aan-de-slag/menukaart kijk onder sectie D, bij ‘metacognitie en zelfregulerend leren’ naar het bewijs en het effect.
Mooi bijkomend voordeel is dat de cursus Learning is Power heel goed verantwoord en dus gesubsidieerd kan worden door het NPO. Daardoor kunnen scholen de cursus ‘gratis’ aanschaffen voor hun leerlingen. Natuurlijk onder de interventie ‘metacognitie en zelfregulerend leren’, maar ook onder interventie ‘uitbreiding onderwijs’.